Deliberativan gobernuek edo parlamentuek aktibatutako deliberazio prozesuetan lan egiten dugu batik bat, baina zozketa zibikoa (edo demokratikoa) eta deliberazioa ia arlo guztietan aplika daitezke. Zentzu honetan, Som Energia energia kontsumo kooperatiba aitzindaria izan da Iberiar penintsulan bere kideen artean 2023 eta 2024 urteen artean egindako deliberazio prozesu batekin, erakundearen etorkizuneko lehentasunak definitzeko. Euskadin, 2025ean Arantzazulabekin lan egingo dugu tresna hauek Mondragón Kooperatiban nola sartu pentsatzeko.
“The Journal of Sortition” aldizkari berriak, 2025eko urtarrileko lehen zenbakian, hainbat artikulu proposatzen ditu zozketaren erabilera hedatua hainbat ekintza-esparrutan aipatzen dutenak.
Oliver Dowlen-ek (1) adibidez, zozketa hiru konfiguraziotan erabil daitekeela aipatzen du:
- Funtsezko karguetan dauden herritar talde txikiak, lekuko eta begirale gisa jarduten dutenak eta erabakiak hartzeko organo zabalei lotuta daudenak.
- Deliberatzeko edo/eta erabakitzeko ahalmena duten herritar talde zabalagoak.
- Aditu talde txikien zozketaz sortutako postuak.
Berak dionez, zozketa erabiltzeko modu ezberdin hauek erabil litezke, adibidez, Konstituzio bat idazteko edo aldatzeko (dagoeneko Irlandan eta Kanadan gertatu den bezala); esparru judizialean (herri epaimahai tradizionaletik haratago); hauteskundeen antolaketan (batez ere demokrazia berrietan); sistema politiko adierazgarrietan (minipubliko deliberatiboak), armadan (adibideak daude) eta polizian; gastu publikoa kontrolatzean eta hedabide publiko independenteak bermatzean.
Proposamen hauek, eta aldizkarian aipatzen diren beste batzuk, etorkizunean aplikazio emankorren hazia izan daitezke, dudarik gabe.
(1) Oliver Dowlen, Herritarren Demokrazia Finkatzeko eta Defentsarako Markoa. The Journal of Sortition, 2025